مقدمه
هواي منطقه يزد در تابستان، گرم و خشك، و در زمستان، سرد و خشك است و اختلاف درجه حرارت بين شب و روز، گاهي اوقات به 28 درجه سانتي گراد مي رسد. مردم يزد براي مقابله با اين شرايط جوي و اقليمي، به راه حل هايي دست يافته اند كه جنبه هاي آزار دهنده آب و هوايي را كم كنند؛ از آن جمله است: ساختن خانه ها در كنار هم، ديوار هاي بلند، به كار بردن خشت خام، پوشش كاهگل، ساختن طاق هاي گنبدي، زيرزمين و بادگير و ... كه مجموعاً وسايلي هستند براي مبارزه با ناملايمات هواي گرم تابستان و هواي سرد زمستان. از بين مواردي كه بر شمرديم، بادگير، كارآيي بيشتري در تلطيف شرايط جوي منطقه دارد؛ به حدي كه مي توان گفت شهر ها و روستا هاي كويري با بادگير نفس مي كشند.
يزد شهر زيباترين بادگير ها با معماري كويري، شهري باستاني بر سر راه جاده ابريشم؛ بادگير هاي يزد كه در نوع خود كامل ترين اند به همراه ديوار هاي قطور و طاق هاي گنبدي بلند، مناسب آب و هواي كويري منطقه ساخته شده اند؛ بادگير ها هر يك از نظر شكل سطح مقطع، ارتفاع، سطح وجه ها، تعداد پايه ها و چشمه ها، نوع تزيينات، گچ بري و ... با يكديگر تفاوت دارند.
موضوع اين مقاله ضرورت و اهميت بادگير و فنون ساختمان آن در ناحيه جنوبي دشت كوير يا استان يزد است كه به تشريح آن مبادرت مي ورزيم.